تحصیل در رشتههای پزشکی و رشتههای دندانپزشکی از مراحل مختلفی تشکیل میشود:
- علوم پایه
- فیزیوپاتولوژی
- کارآموزی
- کاورزی
هر کدام از این مراحل شرایط و ویژگیهای خاص خودشان را دارند. طی دورههای اول و دوم، هر سال تحصیلی شامل دو نیمسال (ترم) تحصیلی میباشد که در صورت نیاز و بنا به شرایط دانشگاه علوم پزشکی، یک دوره تابستانی نیز برگزار میشود. دوره علوم پایه رشته پزشکی درتعدادی از دانشگاهها ۴ ترم و در باقی ۵ ترم را به خود اختصاص میدهد. در حالی که در رشته دندانپزشکی، دوره علوم پایه در تمامی دانشگاه های علوم پزشکی 4 نیمسال (ترم) تحصیلی را شامل میشود.
در دوره علوم پایه، دانشجویان با مفاهیم اصولی و ابتدایی رشتههای پزشکی و دندانپزشکی آشنا میشوند و اطلاعات و دید علمی خود را برای درک بهتر دروس بالینی تقویت میکنند؛ به عبارت دیگر، علوم پایه الفبای رشتههای پزشکی و دندانپزشکی است و گذر از این دوره برای دانشجویان پزشکی به معنای داشتن پایه علمی مناسبی میباشد.
با پایان دوره علوم پایه، تمام دانشجوهای رشتههای پزشکی و دندانپزشکی می بایست در یک آزمون جامع، به نام "آزمون علوم پایه" شرکت کنند تا آموختههایشان در طی دوسال گذشته مورد ارزیابی قرار گیرد. در نهایت دانشجویان با کسب نمره قبولی علوم پایه می توانند به مرحله بعدی تحصیل خود بروند.
تا چند سال اخیر، آزمون علوم پایه به شکل قطبی توسط دانشگاه های علوم پزشکی برگزار میشد؛ به این معنا که دانشگاههای علوم پزشکی براساس تقسیمبندی وزارت بهداشت، به گروههای مختلف تقسیمبندی میشدند و هر قطب به شکل اختصاصی آزمون خودش را طراحی و برگزار میکرده است. اما در چند سال اخیر، آزمون علوم پایه مانند سایر آزمونهای جامع دانشگاهی به شکل کشوری و با مدیریت مستقیم مرکز سنجش آموزش پزشکی برگزار میگردد.

الزامات شرکت در آزمون علوم پایه
تا قبل از سال ۹۶ و تغییرات برنامه آموزشی وزارت بهداشت، تنها دانشجویانی که امتحانات درس های اختصاصی، عملی و حداقل 8 واحد از دروس عمومی را با نمره قبولی پشت سر گذاشته بودند، مجاز به شرکت در آزمون علوم پایه پزشکی و دندانپزشکی بودند.
یکی دیگر از شرایط شرکت در آزمون علوم پایه، کسب نمره میانگین (دروس اختصاصی – دروس عملی – دروس عمومی) حداقل 12 میباشد.
در صورتی که دانشجو در یکی از دروس اختصاصی تئوری نمره قبولی را به دست نمیآورد، میتوانست با استفاده از تبصره «معرفی به استاد» به صورت مشروط در آزمون علوم پایه شرکت کند.
با توجه به تغییرات در برنامه آموزشی چند سال اخیر، شرایط دانشجویان دندانپزشکی به همان روال سابق باقی مانده، اما شرایط دانشجویان پزشکی تغییر کرده است و میتوان گفت سادهتر شده است.
دانشجویان پزشکی در برنامه آموزشی جدید در صورتی میتوانند در آزمون علوم پایه شرکت کنند که برای حداقل 46.5 واحد از دروع علوم پایه و حداقل 8 واحد از دروس عمومی نمره قبولی را کسب کرده باشند و میانگین کل نمرات آن ها در این دروس به حد نصاب 12 نمره رسیده باشد.
(به استثنای درسهای شناور بین علوم پایه و مراحل بالینی مثل فیزیک پزشکی، ژنتیک، بیوشیمی بالینی، فیزیولوژی ورزشی، آناتومی جراحی، طب سنتی و...)

زمان برگزاری آزمون علوم پایه
آزمون علوم پایه هرسال دو بار در ماههای شهریور و اسفند، همراه با آزمون پیش کارورزی و جامعداروسازی برگزار میشود؛ تاریخ برگزاری برگزاری آزمون پایه به صورت دقیق مشخص نیست.
اکثر دانشگاههای علوم پزشکی برنامه ریزی دوره علوم پایه پزشکی را برای 5 ترم انجام میدهند. در این دانشگاهها، دانشجویان پزشکی ورودی مهرماه، اسفندماه و همچنین دانشجویان پزشکی ورودی بهمنماه، شهریورماه در آزمون علوم پایه شرکت میکنند. تاریخ برگزاری آزمون علوم پایه برای دانشجویان دندانپزشکی و دانشجویان پزشکی که دوره علوم پایه را در 4 ترم گذراندهاند، برعکس ترتیب بالا میباشد.
درجه سختی آزمون علوم پایه
میزان سختی آزمون علوم پایه در هیچ دورهای یکسان نیست و از الگوی مشخصی پیروی نمیکند. گاهی در آزمون اسفندماه سوالات سختتری مطرح میشود و گاهی اوقات در آزمون شهریورماه؛ بنابراین هر زمانی که قصد شرکت در آزمون علوم پایه را داشتید، خودتان را برای روبهرو شدن با هر سطحی از سختی آماده کنید.
آزمون میاندوره
مطابق سیاست های قدیمی وزرات بهداشت، افرادی که در آزمون علوم پایه شرکت نمیکنند و یا نمره قبولی را نمیگیرند، میتوانستند در آزمون میاندوره را شرکت کنند. آزمون میاندوره معمولا حدود یک الی دو ماه بعد از آزمون اصلی به صورت کشوری برگزار می شد.البته با ورود به سال ۱۴۰۱ سیاستهای آموزشی وزارت بهداشت کاملا متحول شدهاند و یکی از مهمترین تصمیمات تیم مدیریتی جدید این وزارت، حذف آزمونهای میاندوره است. با این حساب اگر در آزمون علوم پایه قبول نمره کافی را کسب نکردید، باید تا برگزاری دوره بعدی آزمون، حدود شش ماه منتظر بمانید.
بودجهبندی سوالات در آزمون علوم پایه پزشکی
نام درس | تعداد سوال |
دروس علوم تشریح (آناتومی، بافتشناسی، جنینشناسی) | ۵۴ |
فیزیولوژی | ۳۶ |
بیوشیمی پزشکی | ۲۰ |
باکتریشناسی پزشکی | ۱۶ |
انگلشناسی و حشرهشناسی | ۱۲ |
قارچشناسی پزشکی | ۵ |
ویروسشناسی پزشکی | ۵ |
اصول خدمات سلامت | ۱۱ |
اصول اپیدمیولوژی | ۹ |
زبان تخصصی پزشکی | ۲۰ |
معارف اسلامی | ۱۲ |
مجموع سوالات | ۲۰۰ |
بودجه بندی سوالات آزمون علوم پایه دندانپزشکی
نام درس | تعداد سوال |
علوم تشریح (آناتومی، بافتشناسی، جنینشناسی) | ۴۲ |
بیوشیمی | ۲۵ |
فیزیک پزشکی | ۵ |
روانشناسی بالینی | ۱۰ |
انگلشناسی | ۳ |
قارچشناسی | ۳ |
باکتریشناسی | ۱۹ |
ویروسشناسی | ۵ |
آسیبشناسی | ۱۵ |
فیزیولوژی | ۲۸ |
ژنتیک | ۱۰ |
ایمنیشناسی | ۱۵ |
اندیشه اسلامی | ۱۰ |
سلامت دهان و جامعه | ۱۰ |
مجموع سوالات | ۲۰۰ |

سوالات متداول
- دانشجویانی که نمرات بعضی از دروس آن ها در نزدیکی آزمون علوم پایه هنوز اعلام نشده است، واجد شرایط شرکت در آزمون علوم پایه میباشند؟
تبصره دوم از ماده ۱۱ آییننامه دوره دکتر عمومی پزشکی و دندانپزشکی وزارت بهداشت، در رابطه با چنین افرادی گفته است: «اگر نمرات تعدادی از درسهایی که دانشجو گذرانده و در امتحانات آنها شرکت کرده، زمان معرفی به آزمون علوم پایه اعلام نشده باشد، میتواند به صورت مشروط در آزمون شرکت کند. »
بنابراین، اگر بعد از اعلام نمرات مشخص شود که در بعضی از دروس مردود شده اید و یا به هر علتی واجد شرایط شرکت در آزمون علوم پایه نبوده اید، این مورد جزو تعداد دفعات حضور شما در آزمون علوم پایه محاسبه نمیشود. زمانی مجددا می توانید در آزمون شرکت کنید که در دروس مردودی نمره قبولی کسب کنید و به میانگین مورد نیاز برسید؛ در غیر اینصورت حتی به صورت مشروط هم اجازه شرکت ندارید.
2. آیا آزمون علوم پایه شامل نمره منفی میباشد؟
خیر، در ارزشیابی آزمون علوم پایه، به سوالات اشتباه نمره منفی تعلق نمیگیرد.
3. ضریبهای درسهای آزمون علوم پایه به چه صورت هستند؟
دروس آزمون علوم پایه هر دو رشته پزشکی و دندانپزشکی، همه ضریب یکسانی دارند و ملاک رتبهبندی نهایی، مجموع پاسخهای درست دانشجو به سوالات تمام درسهاست. با توجه به سختی سوالات در هر آزمون، حد نصاب قبولی متغیر میباشد و از سمت وزرات بهداشت اعلام میشود.
میزان تعداد سوالاتی که آزمون علوم پایه اسفند 1401 باید پاسخ داده میشد به شکل زیر بود:
- علوم پایه پزشکی:
- علوم پایه دندانپزشکی:
- 4. چه کسانی در آزمون علوم پایه استریت میشوند؟
در هر دوره آزمون علوم پایه دانشجویانی که جزو 2.5 درصد اول کشور باشند، از سمت وزرات بهداشت به عنوان رتبه برتر معرفی میشوند.
5. مزایای استریت شدن در آزمون علوم پایه؟
دانشجویان رتبه برتر با پایان دوره عمومی، میتوانند مستقیما در آزمون دستیاری شرکت کنند و در صورت قبولی، طرح دوساله خود را تا انتهای دوره تخصص به تعویق بندازند. همچنین، زمان انتخاب لاینها و ترتیب گذراندن واحدهای دوره کارآموزی هم نسبت به سایر دانشجوها در اولویت قرار داده میشوند.
6. در صورت مردود شدن دانشجویان در آزمون علوم پایه چند بار مجاز به شرکت هستند؟
هر دانشجوی پزشکی و دندانپزشکی تنها سه بار اجازه شرکت در آزمون علوم پایه دارد. اگر دانشجویی برای سومین بار هم نتواند نمره قبولی را کسب کند، دیگر امکان ادامه تحصیل در رشته های پزشکی و رشته های دندان پزشکی را ندارد. افرادی که به این ترتیب از ادامه تحصیل محروم میشوند، می توانند به رشته های دیگری در یکی از مقاطع کارشناسی پیوسته، ناپیوسته و کاردانی تغییر رشته بدهند.

منابع آزمون علوم پایه پزشکی تا شهریور ۱۴۰۱
دانشجویان رشته پزشکی برای شرکت در آزمون علوم پایه نیازمند مرور تمام درسهای اختصاصی که تا آن زمان گذراندند، هستند. این درس ها شامل درس آناتومی، بافتشناسی،بیوشیمی، میکروب و ... میباشند. علاوه بر این دروس از درس معارف هم برای آزمون علوم پایه تست طراحی میشود.
از شهریور سال 1398 به بعد دانشجویانی که طبق کوریکولوم آموزشی نوین پیش رفته بودند مستنقیما به آزمون پره انترنی منتقل شدند و درس های پاتولوژِی عمومی، فیزیک پزشکی، ژنتیک و تغذیه از منابع علوم پایه برای آن ها حذف شد. با این حساب از اسفند سال 1401 به بعد، افرادی که قصد شرکت در آزمون جامع پیش کارورزی را دارند، باید به سوالات دروس شناور علوم پایه و فیزیوپاتولوژی پاسخ دهند.
منابع آزمون علوم پایه دندانپزشکی
منابع آزمون علوم پایه دندانپزشکی در بسیاری از موارد با رشته پزشکی تفاوت چندانی ندارد. درسهای آسيبشناسی، ایمنیشناسی، روانشناسی، ژنتیک، فیزیک پزشکی، آناتومی دندان، جنینشناسی فک و دهان و دندان، بافتشناسی فک و دهان، و سلامت دهان و جامعه دروس اختصاصی رشته دندانپزشکی هستند. همچنین درسهای تغذیه، حشرهشناسی پزشکی و زبان انگلیسی صرفا مربوط به رشته پزشکی هستند و دانشجویان دندانپزشکی نیازی به مطالعه این دروس ندارند.
دوره آموزشی علوم پایه لینوم
منابع آزمون هرساله از سمت وزارت بهداشت مشخص میشه و تقریبا هر ساله دروس ثابتی هستن؛ گاهی هم ممکنه منابع یک یا دوتا از درسها عوض بشه که اصلا جای نگرانی نداره. با خرید “دوره آموزشی علوم پایه لینوم”، میتونید با خیال راحت اصلیترین دروس آزمون، یعنی درسهایفیزیولوژی،آناتومی،میکروبشناسی،بافتشناسیوبیوشیمی رو مطالعه و جمعبندی کنید. این دوره ها با استفاده از شیوه میکرولرنینگ طراحی شده و درسهایی رو پوشش میده که پاسخ دادن به سوالات اونها توی آزمون علوم پایه برای هر دانشجوی پزشکی و دندانپزشکی یک چالش جدی بوده. پس فرصت رو از دست ندید و از همین الان آزمون پیش روتون خودتون رو آماده کنید.
لینوم علاوه بر دوره آموزشی جامع علوم پایه، برای دانشجوهایی که زمان کمی تا آزمون براشون باقی مونده و نیاز دارن دروس رو در سریع ترین زمان ممکن یاد بگیرند و مرور کنند “دوره نکته و تست” رو آماده کرده. داخل این دوره، سوالات آزمون علوم پایه سال های اخیر حل میشه و تمامی نکته های لازم برای حل سوالات به شما یاد داده میشه.