تحصیل توی رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی از مراحل مختلفی تشکیل میشه:

۱) علوم پایه

۲) فیزیوپاتولوژی

۳) کارآموزی

۴) کاورزی

هر کدوم از این مراحل شرایط و ویژگی‌های خاص خودشون رو دارند. طی دوره‌های اول و دوم، هر سال تحصیلی از دو نیمسال یا ترم و در صورت نیاز و بنا به شرایط دانشگاه، یک دوره تابستانی تشکیل میشه. دوره علوم پایه رشته پزشکی توی بعضی دانشگاه‌ها ۴ ترم و توی بعضی ۵ ترم رو به خودش اختصاص می‌ده. علوم پایه دندانپزشکی هم ۴ ترم یا نیمسال تحصیلی رو شامل میشه. 

توی این دوره دانشجوها با مفاهیم اصولی و ابتدایی رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی آشنا شده و اطلاعات و دید علمی خودشون رو برای درک بهتر دروس بالینی تقویت می‌کنند؛ به بیان بهتر علوم پایه الفبای رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی هست و زیربنای علمی فرد رو می‌سازه. 

با پایان دوره علوم پایه، تمام دانشجوهای رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی موظف هستند توی یک آزمون جامع، به نام آزمون علوم پایه شرکت کنند تا آموخته‌های اون‌ها طی دوسال گذشته ارزیابی بشه و در صورت قبولی به دوره بعد برن.

تا چند سال گذشته آزمون علوم پایه به شکل قطبی برگزار میشد؛ به این معنا که دانشگاه‌های علوم پزشکی براساس تقسیم‌بندی وزارت بهداشت، توی گروه‌های مختلف تقسیم‌بندی می‌شدند و هر قطب به شکل اختصاصی آزمون خودش رو طراحی و برگزار می‌کرد. اما چند سالی هست که مثل سایر آزمون‌های جامع دانشگاهی به شکل کشوری و با مدیریت مستقیم مرکز سنجش آموزش پزشکی اجرا می‌شه.

الزامات شرکت توی آزمون علوم پایه

تا قبل از سال ۹۶ و تغییر برنامه آموزشی وزارت بهداشت، تنها دانشجوهایی اجازه داشتند توی آزمون علوم پایه پزشکی یا دندانپزشکی شرکت کنند که توی امتحانات تمامی درس‌های اختصاصی عملی و حداقل ۸ واحد از درس‌های عمومی نمره قبولی رو به دست آورده باشند و میانگین کل نمرات اون‌ها (درس‌های اختصاصی عملی و تئوری+ درس‌های عمومی) هم باید به حد نصاب ۱۲ می‌رسید. در مورد وضعیت درس‌های اختصاصی تئوری هم اگر دانشجویی صرفا توی یک درس نمره قبولی نمی‌گرفت، می‌تونست با استفاده از تبصره «معرفی به استاد» و به صورت مشروط توی آزمون شرکت کنه.

با تغییر برنامه آموزشی توی چند سال اخیر، شرایط برای دانشجویان دندانپزشکی به همون روال سابق باقی مونده اما وضعیت دانشجویان پزشکی یک کم تغییر کرده و میشه گفت ساده‌تر شده. این گروه به شرطی می‌تونن توی آزمون علوم پایه شرکت کنند که برای حداقل ۴۶.۵ واحد از درس‌های علوم پایه۱ و حداقل ۸ واحد از درس‌های عمومی نمره قبولی رو به دست آورده باشند و میانگین کل نمراتشون (۴۶.۵ واحد علوم پایه و ۸ واحد عمومی) به حدنصاب ۱۲ رسیده باشه. 

۱(به استثنای درس‌های شناور بین علوم پایه و مراحل بالینی مثل فیزیک پزشکی، ژنتیک، بیوشیمی بالینی، فیزیولوژی ورزشی، آناتومی جراحی، طب سنتی و...)

زمان برگزاری آزمون علوم پایه

آزمون علوم پایه هرسال دو بار طی ماه‌های شهریور و اسفند، همراه با آزمون‌های پیش کارورزی و جامع داروسازی برگزار میشه؛ اما روز دقیق اون ثابت نیست. 

اکثر دانشگاه‌های علوم پزشکی برنامه‌ریزی دوره علوم پایه پزشکی رو به شکل ۵ ترمی انجام می‌دن. توی این دانشگاه‌ها دانشجوهای پزشکی ورودی مهر، اسفندماه و دانشجویان پزشکی ورودی بهمن، شهریورماه آزمون علوم پایه می‌دن. تاریخ آزمون دانشجویان دندانپزشکی و اون دسته از دانشجوهای پزشکی که دوره علوم پایه رو به شکل ۴ ترمی می‌گذرونند برعکس گروه اول میشه. 

درجه سختی آزمون‌ علوم پایه توی دوره‌های مختلف ممکنه تغییر کنه اما الگوی مشخصی نداره. گاهی توی آزمون اسفندماه سوالات سخت‌تری مطرح میشه و گاهی آزمون شهریورماه؛ بنابراین هر زمانی که امتحان داشته باشید باید برای هر چالش جدیدی خودتون رو آماده کنید. 

سال ۱۳۹۸ به دنبال شیوع همه‌گیری کرونا برای اولین بار توی چند دهه اخیر آزمون علوم پایه اسفندماه لغو‌ شد و ارزشیابی متقاضیان اون آزمون براساس معدلشون انجام گرفت.

آزمون میان‌دوره

طبق رسم قدیمی وزارت بهداشت، افرادی که به هر دلیلی نتونن آزمون علوم پایه رو با موفقیت پشت سر بگذارند، مجددا اجازه دارند تا توی آزمون میان‌دوره شرکت کنند. میان‌دوره معمولا حدود یک تا دو ماه بعد از آزمون اصلی و به صورت کشوری برگزار می‌شه. البته با ورود به سال ۱۴۰۱ سیاست‌های آموزشی وزارت بهداشت کاملا متحول شده‌اند و یکی از مهم‌ترین تصمیمات تیم مدیریتی جدید این وزارت، حذف آزمون‌های میان‌دوره است. با این حساب اگر توی آزمون علوم پایه قبول نشدید، باید تا برگزاری دوره بعدی آزمون، حدود شش ماه منتظر بمونید. 

بودجه‌بندی سوالات در آزمون علوم پایه پزشکی

بودجه بندی سوالات آزمون علوم پایه دندانپزشکی

سوالات متداول

۱) دانشجویی در امتحانات تمام درس‌های عمومی و اختصاصی شرکت کرده‌، اما با وجود نزدیکی زمان آزمون علوم پایه، هنوز نمره‌های بعضی از درس‌های اون اعلام نشده. با این حساب اجازه شرکت در آزمون رو داره یا نه؟

 تبصره دوم از ماده ۱۱ آیین‌نامه دوره دکتر عمومی پزشکی و دندانپزشکی وزارت بهداشت، در رابطه با چنین افرادی گفته: «اگر نمرات تعدادی از درس‌هایی که دانشجو گذرانده و در امتحانات آن‌ها شرکت کرده، زمان معرفی به آزمون علوم پایه اعلام نشده باشه، می‌تونه به صورت مشروط در آزمون شرکت کنه. » بنابراین اگر بعد از اعلام نمرات، مشخص بشه که توی بعضی از درس‌ها مردود شدید یا به صورت کلی حد نصاب شرکت در آزمون رو به دست نیاوردید، این مورد جزو تعداد دفعات حضور شما توی آزمون علوم پایه محاسبه نمیشه و زمانی می‌تونید مجددا آزمون بدید که برای دروس مردودی نمره قبولی بگیرید و به میانگین مورد نیاز برسید؛ در غیر اینصورت حتی به صورت مشروط هم اجازه شرکت ندارید. 

۲) آزمون علوم پایه نمره منفی داره؟

خیر، توی ارزشیابی آزمون علوم پایه، به سوالات اشتباه نمره منفی تعلق نمی‌گیره.

۳) ضریب‌های درس‌های آزمون علوم پایه به چه صورت هستند؟

توی آزمون علوم پایه هر دو رشته پزشکی و دندانپزشکی، همه درس‌ها ضریب یکسانی دارند و ملاک جمع‌بندی نهایی، مجموع پاسخ‌های درست دانشجو به سوالات تمام درس‌هاست. 

۴) حدنصاب قبولی توی آزمون علوم پایه پزشکی و دندانپزشکی به چه شکله؟

حدنصاب قبولی توی آزمون هر دوره باتوجه به درجه سختی سوالات تغییر می‌کنه و از طرف وزارت بهداشت مشخص می‌شه. بیس قبولی توی آزمون علوم پایه اسفند ۱۴۰۰ به این شکل تعیین شده:

• علوم پایه پزشکی: ۸۰
• علوم پایه دندانپزشکی: ۷۴

۵) رتبه‌های برتر آزمون علوم پایه چطور مشخص می‌شه و چه مزایایی به اون‌ها تعلق می‌گیره؟

توی هر دوره از آزمون افرادی که جزو ۲.۵ درصد اول کشور باشن از سمت وزارت بهداشت به عنوان رتبه‌های برتر آزمون معرفی می‌شن. این افراد می‌تونن با پایان دوره عمومی، مستقیما توی آزمون دستیاری شرکت کنند و در صورت قبولی، طرح دوساله خودشون رو تا انتهای دوره تخصص به تعویق بندازند. همچنین زمان انتخاب لاین‌ها و ترتیب گذروندن واحدهای دوره کارآموزی هم نسبت به سایر دانشجوها توی اولویت قرار داده میشن. 

۶) اگر فردی توی آزمون علوم پایه مردود بشه، تا چندبار می‌تونه مجددا آزمون بده؟

هر دانشجوی پزشکی و دندانپزشکی فقط سه بار اجازه شرکت توی آزمون علوم پایه داره. اگر فردی برای بار سوم هم نتونه نمره قبولی رو به دست بیاره، اجازه ادامه تحصیل توی رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی بهش داده نمیشه. افرادی که به این ترتیب از ادامه تحصیل محروم می‌شن، می‌تونن به رشته دیگه‌ای در یکی از مقاطع کارشناسی پیوسته یا ناپیوسته، یا کاردانی تغییر رشته بدن.

منابع آزمون علوم پایه پزشکی تا شهریور ۱۴۰۱

دانشجوهای رشته پزشکی برای آزمون علوم پایه باید تمام درس‌های اختصاصی که تا اون زمان گذروندن رو دوباره مرور و مطالعه بکنند‌. از درس‌های آناتومی، بافت‌شناسی، بیوشیمی، میکروب‌ ‌و انگل‌‌شناسی گرفته تا اصول خدمات سلامت و زبان انگلیسی. یادتون باشه از درس معارف هم توی آزمون علوم پایه سوال مطرح میشه. از شهریور سال ۱۳۹۸ به بعد، برای دانشجوهایی که طبق کوریکولوم آموزشی نوین پیش رفته بودند، درس‌های «پاتولوژی عمومی، فیزیک پزشکی، ژنتیک، و تغذیه» از منابع آزمون علوم پایه حذف، و به آزمون پره انترنی منتقل شدند. با این حساب از اسفند سال ۱۴۰۱ به بعد افرادی که قصد شرکت توی آزمون جامع پیش کارورزی رو دارند باید به سوالات این دروس شناور علوم پایه و فیزیوپات هم جواب بدن.

منابع آزمون علوم پایه دندانپزشکی

منابع آزمون علوم پایه دندانپزشکی توی بسیاری از موارد با رشته پزشکی تفاوت چندانی نداره. درس‌های «آسيب‌شناسی، ایمنی‌شناسی، روانشناسی، ژنتیک، فیزیک پزشکی، آناتومی دندان، جنین‌‌شناسی فک و دهان و دندان، بافت‌شناسی فک و دهان، و سلامت دهان و جامعه» اختصاصی رشته دندانپزشکی هستند و توی آزمون پزشکی از اون‌ها سوالی طرح نمی‌شه. همچنین درس‌های تغذیه، حشره‌شناسی پزشکی و زبان انگلیسی صرفا مربوط به رشته پزشکی هستند و دانشجویان دندانپزشکی نیازی به مطالعه اون‌ها ندارند.

دوره آموزشی علوم پایه لینوم

منابع آزمون هرساله از سمت وزارت بهداشت مشخص میشه و تقریبا همیشه کتاب‌های ثابتی هستند؛ گاهی هم ممکنه منابع یک یا دوتا از درس‌ها عوض بشه که اصلا جای نگرانی نداره. با خرید دوره آموزشی علوم پایه لینوم، می‌تونید با خیال راحت اصلی‌ترین منابع آزمون، یعنی درس‌هایفیزیولوژی،آناتومی،میکروب‌شناسی،بافت‌شناسی وبیوشیمی رو مطالعه و جمع‌بندی کنید. این دوره با استفاده از شیوه میکرولرنینگ طراحی شده و درس‌هایی رو پوشش میده که پاسخ دادن به سوالات اون‌ها توی آزمون علوم پایه برای هر دانشجوی پزشکی و دندانپزشکی یک چالش جدی بوده. پس فرصت رو از دست ندید و از همین الان برای آزمون پیش رو خودتون رو آماده کنید.‌