10 روش جلوگیری از حواس پرتی
حواس‌پرتی در کنار خواب آلودگی یکی از عوامل مهم در کاهش راندمان مطالعه و یادگیری است که به خصوص در دوران امتحانات دانشجویان و دانش‌آموزان را درگیر می‌کند. البته با انتخاب یک مکان مناسب و داشتن برنامه مدون و در کنار آن‌ها رعایت اصول و به کارگیری روش‌های جلوگیری از حواس‌پرتی می‌توان به راحتی این مشکل را بر طرف کرد. در ادامه به معرفی 10 روش جلوگیری از حواس‌پرتی در زمان مطالعه و کار می‌پردازیم.
عوامل حواس‌پرتی چه چیزهایی هستند؟
چیزهای مختلفی ممکن است در هنگام مطالعه باعث حواس‌پرتی و عدم تمرکز شود؛ مثل زنگ و اعلان‌های تلفن همراه و شبکه‌های اجتماعی، صداهای اطراف، افکار مزاحم در مورد یک مشکل یا کاری عقب افتاده و بسیاری از عوامل متداول روزانه. بنابراین اگر قصد دارید برای امتحان یا آزمون مهمی درس بخوانید، به شما توصیه می‌کنیم که علاوه بر انتخاب یک مکان آرام و بدون صدا، در آن مکان هرگز گوشی و تلفن همراه نداشته باشید. در حال حاضر حتی اگر محیط بدون سروصدایی را هم برای درس خواندن برگزنید ولی گوشی شما روش و در دسترس باشد یک عامل مهم حواس‌پرتی محسوب می‌شود. زیرا قابلیت‌های فراوان همین تلفن‌های همراه هوشمند هستند که می‌توانند فرد را تا ساعت‌ها سرگرم کنند بدون اینکه متوجه گذر زمان شود.
10 روش جلوگیری از حواس‌پرتی
در ادامه 10 روش مهم و کاربردی را که در کنترل و رفع حواس‌پرتی هنگام مطالعه نقش مهمی دارند را معرفی می‌کنیم. با رعایت و در نظر گرفتن این موارد می‌توانید حواس خود را روی مطالعه و در س متمرکز کرده و یادگیری خود را افزایش دهید. دقت کنید که هر چه عوامل حواس‌پرتی و خواب‌آلودگی را به حداقل برسانید کمتر متوجه گذر زمان می‌شوید و از خستگی و زدگی درس خبری نیست بلکه با لذت و جدیت بیشتری به مطالعه خواهید پرداخت.
1.انتخاب محیط و مکان مناسب
مکان و محیطی که برای درس خواندن برمی‌گزنید باید دارای شرایط و امکانات مناسبی باشد که مطالعه در آنجا راحت باشد. مثلا از نور و تهویه کافی برخوردار باشد، زیاد گرم یا سرد نباشد اگر فصل زمستان است باید مجهز به وسیله گرمایشی باشد و اگر در فصل گرم سال در آنجا مطالعه می‌کنید باید دارای کولر یا پنکه یا هر سیستم سرمایشی مناسب باشد. در صورتی که از تهویه خوبی برخودار نباشد اکسیژن کافی وجود ندارد و شما زود خسته می‌شوید و نمی‌توانید به مطالعه مفید بپردازید. بعضی مواقع برای کنترل خواب آلودگی نیاز هست که آبی به سرو صورت خود بزنید؛ بنابراین وجود سرویس بهداشتی در مکان مطالعه یک عامل ضروری به نظر می‌رسد.
2.خاموش کردن و دور از دسترس قرار دادن گوشی تلفن همراه
ممکن است در شبکه‌های اجتماعی عضو باشید و یا دوستان یا خانواده بخواهند با شما در تماس باشند؛ برای به حداقل رساندن این ارتباطات که عامل حواس‌پرتی در هنگام درس خواندن تلقی می‌شود باید گوشی خود را خاموش نمایید. از دسترس خارج کردن تلفن همراه می‌تواند کمک کند که تمام حواس و تمرکز خود را روی مطالعه قرار دهید. در پایان مطالعه یا زمان استراحت می‌توانید گوشی را چک کنید و به تماس‌ها و اعلان‌های مهم پاسخ دهید.
3.داشتن برنامه منظم مطالعه بدون تغییر
با داشتن یک برنامه روزانه اصولی برای مطالعه در دوران امتحانات می‌توانید با حواس‌پرتی در زمان مطالعه مبارزه کنید و تمرکز خود را افزایش دهید. این برنامه می‌تواند تمام امورات روزانه شما در 24 ساعت شبانه روز را شامل شود و برای شما مشخص کند که برای انجام هر کاری چقدر زمان بگذارید و هر کاری را درچه زمانی انجام دهید. در این صورت هنگام مطالعه کمتر به سایر جریاناتی که قرار است بعد از درس خواندن به آن‌ها بپردازید، فکر می‌کنید.
4.آماده کردن تمام وسایل مورد نیاز مطالعه
وقتی وارد مکان مطالعه وارد می‌شوید باید تمام وسایلی را که برای مطالعه یک درس لازم دارید را با خود بیاورید. همچنین به همراه خود مقداری خوراکی مغذی و آب نیز داشته باشید تا در بین ساعات مطالعه و استراحت بخورید تا خستگی درس خواندن از بدن‌تان بیرون شود و کارایی مغز برای یادگیری مطالب بازیابی و افزایش یابد.
5.فقط درس همان روز را برای مطالعه در دسترس قرار دهید
فقط درسی را که امتحان دارید را مطالعه کنید و از آوردن سایر کتاب‌ها به محل مطالعه خودداری کنید. زیرا در این صورت حواس شما پرت سایر امتحانات پیش رو می‌شود و نمی‌تواند به درستی روی درس فعلی تمرکز کنید. ممکن است امتحان بعدی شما درس سختی مثل ریاضی یا فیزیک باشد و در حال حاضر باید برای امتحان درس ادبیات بخوانید ولی وسوسه شوید و با خود بگویید بهتر است از فرصت استفاده کنم و مقداری از درس‌های مشکل‌تر را مطالعه کنم. در این صورت لطمه بزرگی به خود زده‌اید زیرا هر درسی سختی خود را دارد و ممکن است نتوانید با نمره دلخواه درس راحتی مثل ادبیات را قبول شوید.
6.مواد خوراکی را به عنوان میان وعده با خود داشته باشید
استفاده از مواد غذایی و خوراکی به عنوان میان وعده در هنگام مطالعه برای یادگیری و جلوگیری از گرسنگی حین مطالعه مفید است. همچنین خوردن موادی مثل آجیل بین زمان‌های مطالعه کارایی مغز را بهبود داده و توانایی یادگیری را افزایش می‌دهد. ممکن است هنگام درس خواند گرسنه شوید و همین گرسنگی عاملی برای حواس‌پرتی و عدم تمرکز باشد.
7.بین زمان‌های مطالعه استراحت کنید
اگر مدت طولانی مطالعه کرده‌اید و میزان یادگیری شما کاهش پیدا کرده است بهتر است 15 الی 30 دقیقه را به استراحت اختصاص دهید. زیرا خستگی یکی از مهم‌ترین فاکتورهای از دست دادن تمرکز و حواس‌پرتی درس خواندن می‌باشد. ذهن خسته به درستی نمی‌تواند روی مطلب درسی تمرکز کند و افکار بسیاری در آن جریان داده می‌شود؛ برای خلاص شدن از افکار بی‌ربط بهتر است استراحت کنید.
8.از گوش دادن به موسیقی و صداهای اضافی خودداری کنید
برخی از افراد فکر می‌کنند اگر هنگام مطالعه و درس خواندن به موسیقی ملایمی از طریق هندزفری گوش دهند می‌توانند بر حواس‌پرتی خود غلبه کنند. اما باید بدانند که هنگام مطالعه هر گونه صدایی حتی آهسته می‌تواند روی تمرکز اثر منفی داشته باشد و ناخود آگاه ممکن است توجه مغز به سمت آن موسیقی جلب شود و میزان یادگیری را کاهش دهد. بنابراین این عقیده چندان درست به نظر نمی‌رسد.
9.برنامه مطالعه خود را با برنامه خانواده تنظیم کنید
اگر در منزل به مطالعه دروس امتحانی می‌پردازید و دوست دارید در زمان صرف شام و ناهار در کنار آن‌ها باشید؛ بهتر است زمان درس خواندن خود را طوری تنظیم کنید که در زمان‌های مذکور مطالعه شما نیز به پایان رسیده باشد.
10.افکار مزاحم را روی برگه یادداشت کنید
اگر از دسته افرادی هستید که با وجود رعایت و به کارگیری تمام موارد بالا هنوز افکار مزاحم دست از سرتان بر نمی‌دارند بهترین کار این است که آن افکار را روی صفحه‌ای کاغذ یادداشت کنید و پس از پایان زمان مطالعه به آن‌ها فکر کنید. با یادداشت هر یک از افکار آن‌ها از ذهن شما به روی کاغذ منتقل می‌شوند و دیگر عامل حواس‌پرتی نخواهند بود.